Torens
Het is al een aantal jaren geleden dat ik in een boek over Winterswijk iets las over het in 1937 gebouwde gemeentehuis. De naam en auteur van het boek zijn mij ontschoten. Wel kan ik mij herinneren dat de schrijver, die kennelijk een deskundige was, naar voren bracht dat het gemeentehuis niet in een bepaalde stijl was gebouwd. Het was maar een samenraapsel.
Gemeentehuis Winterswijk
Tot, op een zonnige namiddag op een terras met uitzicht op de toren van het raadhuis, ik eens wat beter ging kijken. Zoals wel meer bij publieke gebouwen voorkomt, heeft het een toren. Op zich niet apart. De toren heeft een rondgang, een trans, kan zo zijn. Maar dat niet alleen, de toren heeft ook nog galmgaten . . .
En in gedachten ging mijn blik naar een andere toren, precies aan de andere kant van het gebouw waar ik zat. Dat is de toren van de grote (Jacobs) kerk op de markt in Winterswijk. De overeenkomsten tussen beide gebouwen: toren, trans en galmgaten. Maar dat niet alleen, beide hebben ook een beuk, een middenschip. In zoverre lijken raadshuis en kerk veel op elkaar.
Zijn er nog meer opvallende overeenkomsten?
Ik ben maar eens opgestaan en naar het gemeentehuis gelopen. En inderdaad, aan de andere kant van de toren, tegen het schip aan, is er een absis, een (afgeronde) aanbouw.
Dat zien we niet zo specifiek bij de grote kerk op de markt, maar wel heel duidelijk bij de katholieke kerk.
En daar is nog een overeenkomst: roosvensters. Bij de katholieke kerk naast de absis, bij het gemeentehuis naast het bordes.
En om de vergelijking nog breder te maken: het gemeentehuis heeft een kleine stoa, een zuilengang, net zoals bij de katholieke kerk aan de voorkant.
Aan de hand van foto’s bij dit verhaal, wordt een en ander geïllustreerd. De architect van het gemeentehuis was overigens destijds ook belast met de restauratie van de grote kerk op de markt. Over zijn ontwerp (gemeentehuis) merkte hij het volgende op:
“Wanneer men een nieuw gebouw maken moet dan beginne men met de traditionele bouwkunst van de streek te bestuderen en bouwe daar iets uit op.”
Dit verklaart veel. En dat is ook wel degelijk een stijl van bouwen!Over de symboliek van die stijl, waarbij het raadshuis kenmerken krijgt van de godshuizen, zal ik het hier nog niet hebben.
Winterswijk, augustus 2012
Tekst : Menno Tolsma
Foto’s : Wilma Dondergoor
Op dit artikel rust auteursrecht.